به گزارش همشهری آنلاین پاسخ این پرسش‌ها به کارکرد بخشی از بدن مربوط می‌شود که «دستگاه دهلیزی» نام دارد: مجموعه‌ای کوچک و پیچیده درون گوش داخلی در هر طرف سر در پشت پرده گوش، درست در کنار حلزون گوش (مسئول ایجاد حس شنوایی) که از سه مجرای نیم‌دایره و دو اتاقک تشکیل شده است.
این مجاری نیم‌دایره‌ای سه مجرای گرد پر از مایع قرار گرفته در سطوح متفاوت هستد و امکان حرکت مایع در همه جهات را فراهم می‌کنند.
در انتهای هر یک از این مجاری نیم‌دایره منطقه‌ای ویژه وجود دارد به نام «ماکولا» (که نباید با ماکولا یا لکه زرد شبکیه چشم اشتباهش کنید) و با مژک‌های حسی پوشیده شده است.
در بالای این مژک‌ها یک ماده ژله‌مانند حاوی سنگریزه‌هایی آهکی به نام اتولیت (سنگریزه شنوایی) وجود دارد. وقتی سر خود را حرکت می دهید، مجاری نیم دایره و ماکولا و مژک‌های حسی آنها حرکت می‌کنند، اما مایع درون مجاری و ژله بالای مژک‌های حسی عقب می مانند. این تاخیر مژک‌های حسی را خم می کند و پیامی را در مورد جهت حرکت سر به مغز شما می‌فرستد.
هنگامی که حرکت را متوقف می کنید (یا شتاب می گیرید) و سر خود را در یک نقطه خاص نگه می دارید، تأثیر گرانش روی ژله حاوی سنگریزه‌های شنوایی به مغز شما می گوید که در کجای فضا هستید.
چطور سرگیجه ایجاد می‌شود؟
اما هنگامی که دور خودمان می‌چرخیم و سرگیجه می‌گیریم، چه اتفاقی رخ میدهد؟
اگر از یکی از دوستانتان بخواهید بیش از ۳۰ ثانیه چه در حالت ایستاده و چه در حالت نشسته روی یک صندلی چرخدار اداری به دور خودش بچرخد و سپس ناگهان متوقف شود و تلاش کند بر روی یک نقطه ثابت متمرکز شود. اگر در این وضعیت به چشم‌های او نگاه کنید متوجه حرکات افقی چشم‌هایش می‌شوید که به طور ناخودآگاه از یک طرف به طرف دیگر می‌روند.
هنگامی که افراد کارهای مشابه بالا را انجام دهند و برای راه رفتن در یک خط مستقیم تلاش کنند، نیز می‌توانید حرکات غیرارادی چشم‌هایشان از یک طرف به طرف دیگر را ببینید که به آن «نیستاگموس» می‌گویند.
در واقع پس از چرخیدن فرد به دور خود و به ناگاه متوقف شدن، دستگاه دهلیزی (مجاری نیم‌دایره) درون گوش‌ها هم متوقف می‌شوند اما مایع درون آنها همچنان به حرکت خود ادامه میدهد و مژک‌های حسی را تحریک می‌کند و با فرستادپن پیام‌های عصبی به مغز شما می‌گوید که هنوز در حال چرخش هستید، اما مغز همزمان پیام‌هایی با مضمون مخالف (یعنی متوقف بودن) از چشم‌ها و مخچه دریافت می‌کند. همین تضاد پیام‌های عصبی است که باعث می‌شود فرد کاملا احساس عدم تعادل کند و بینایی‌اش مخدوش شود و خودش یا در دنیای اطرافش را همچنان در حال چرخش ببیند.
نظر شما